छात्र इस आर्टिकल के माध्यम से एनसीईआरटी समाधान कक्षा 8 संस्कृत पाठ 11 सावित्री बाई फुले प्राप्त कर सकते हैं। छात्रों के लिए इस आर्टिकल पर कक्षा 8 संस्कृत पाठ 11 सावित्री बाई फुले के प्रश्न उत्तर दिए हुए है। ncert solutions class 8 sanskrit chapter 11 सावित्री बाई फुले के लिए छात्र बाजार में मिलने वाली 8 वीं कक्षा संस्कृत गाइड पर काफी पैसा खर्च कर देते हैं। लेकिन यहां से छात्र संस्कृत कक्षा 8 पाठ 11 सावित्री बाई फुले के प्रश्न उत्तर पूरी तरह से मुफ्त में प्राप्त कर सकते हैं। रुचिरा भाग 3 class 8 के प्रश्न उत्तर साधारण भाषा में बनाए गए है। ताकि छात्र kaksha 8 sanskrit की परीक्षा में अच्छे अंक प्राप्त कर सके।
Ncert Solutions For Class 8 Sanskrit Chapter 11
कक्षा 8 संस्कृत पाठ 11 के लिए एनसीईआरटी समाधान राष्ट्रीय शैक्षिक अनुसंधान और प्रशिक्षण परिषद (एनसीईआरटी) की सहायता से बनाए गए है। संस्कृत भाषा की जितनी बात करें उतना ही कम होगा। संस्कृत साहित्य का इतिहास बहुत बड़ा है। संस्कृत भाषा आज भी भारत की राजभाषा है। छात्र ncert solutions for class 8 sanskrit chapter 11 सावित्री बाई फुले के माध्यम से परीक्षा की तैयारी अच्छे से कर सकते हैं। कक्षा आठवीं संस्कृत पाठ 11 के प्रश्न उत्तर नीचे देखें।
एकादश : – पाठ (सावित्री बाई फुले)
अभ्यास:
1 . एकपदेन उत्तरत–
(क) कीदृशीनां कुरीतीनां सावित्री मुखरं विरोधम् अकरोत्?
(ख) के कूपात् जलोद्धरणम् अवारयन्?
(ग) का स्वदृढनिश्चयात् न विचलति?
(घ) विधवानां शिरोमुण्डनस्य निराकरणाय सा कै: मिलिता?
(ङ) सा कासां कृते प्रदेशस्य प्रथम विद्यालयम् आरभत?
उत्तराणि:-
(क) सामाजिक
(ख) उच्च वर्गीया:
(ग) सावित्री बाई फुले
(घ) साक्षात् नापितैः
(ङ) महाराष्ट्ररस्य पुणे नगरे
2. पूर्णवाक्येन उत्तरत–
(क) किं किं सहमाना सावित्रीबाई स्वदृढनिश्चयात् न विचलति?
(ख) सावित्रीबाईफुलेमहोदयायाः पित्रो: नाम किमासीत्?
(ग) विवाहानन्तरमपि सावित्र्याः मनसि अध्ययनाभिलाषा कथम् उत्साहं प्राप्तवती?
(घ) जलं पातुं निवार्यमाणाः नारीः सा कुत्र नीतवती किञ्चाकथयत्?
(ङ) कासां संस्थानां स्थापनायां फुलेदम्पत्योः अवदानं महत्त्वपूर्णम्?
(च) सत्यशोधकमण्डलस्य उद्देश्यं किमासीत्?
(छ) तस्याः द्वयोः काव्यसङ्कलनयोः नामनी के?
उत्तराणि:-
(क) धूलिं प्रस्तरखण्डं सहमाना सावित्रीबाई स्वदृढनिश्चयात् न विचलति।
(ख) सावित्रीबाईफुलेमहोदयायाः पित्रोः नाम आसीत् खंडोजी इति।
(ग) विवाहानन्तरमपि सावित्र्याः मनसि अध्ययनाभिलाषा स्त्री शिक्षा पर्बल समर्थक: उत्साहं प्राप्तवती।
(घ) जलं पातुं निवार्यमाणाः नारीः सा निजगृहं नीतवती।
(ङ) “महिला सेवामण्डल” “शिशुहत्या प्रतिबन्धक गृह” इत्यादीनां संस्थानां स्थापनायां फुलेदम्पत्योः अवदानं महत्वपूर्णम् आसीत्।
(च) सत्यशोधकमण्डलस्य उद्देश्यमासीत् उत्पीडितानां समुदयानां स्वाधिकारान् प्रति जागरणम्।
(छ) तस्याः काव्यसंकलनद्वयं वर्तते “काव्यफुले” “सुबोधरत्नाकर” चेति।
3. रेखांकितपदानि अधिकृत्य प्रश्ननिर्माणम् कुरुत–
(क) सावित्रीबाई, कन्याभिः सविनोदम् आलपन्ती अध्यापने संलग्ना भवति स्म?
(ख) सा महाराष्ट्रस्य प्रथमा महिला शिक्षिका आसीत्?
(ग) सा स्वपतिना सह कन्यानां कृते प्रदेशस्य प्रथमं विद्यालयम् आरभत?
(घ) तया मनुष्याणां समानतायाः स्वतन्त्रतायाश्च पक्षः सर्वदा समर्थितः?
(ङ) साहित्यरचनया अपि सावित्री महीयते?
उत्तराणि:-
(क) सावित्रीवाई, कामि: सविनोदम् आलपयन्ती अध्यापने संलग्ना भवति स्म?
(ख) सा कस्य प्रथमा महिला शिक्षिका असीत्?
(ग) सा स्वपतिना सह काम् कृते प्रदेशस्य प्रथमं विद्यालयम् आरभत?
(घ) तया काम् समानतायाः स्वतन्त्रतायाश्च पक्षः सर्वदा समर्थितः?
(ङ) साहित्यरचनया अपि का महीयते?
4. यथानिर्देशमुत्तरत–
(क) इदं चित्रां पाठशालायाः वर्तते– अत्र ‘वर्तते’ इति क्रियापदस्य कर्तृपदं किम्?
(ख) तस्याः स्वकीयम् अध्ययनमपि सहैव प्रचलति – अस्मिन् वाक्ये विशेष्यपदं किम्?
(ग) अपि यूयमिमां महिलां जानीथ– अस्मिन् वाक्ये ‘यूयम्’ इति पदं केभ्यः प्रयुक्त्तम्?
(घ) सा ताः स्त्रियः निजगृहं नीतवती – अस्मिन् वाक्ये ‘सा’ इति सर्वनामपदं कस्यै प्रयुक्तम्?
(ङ) शीर्णवस्त्रावृताः तथाकथिताः निम्नजातीयाः काश्चित् नार्यः जलं पातुं याचन्ते स्म – अत्र ‘नार्यः’ इति पदस्य विशेषणपदानि कति सन्ति, कानि च इति लिखत?
उत्तराणि:-
(क) पाठशालाया:।
(ख) स्वकीयम् अध्ययनमपि।
(ग) छात्राणां।
(घ) सावित्रीबाई फुले।
(ङ) शीर्णवस्त्रावृताः निम्नजातीयाः।
5. अधोलिखितानि पदानि आधृत्य वाक्यानि रचयत–
(क) स्वकीयम् – ………………………………………..
(ख) सविनोदम् – …………………………………………..
(ग) सक्रिया – …………………………………………..
(घ) प्रदेशस्य – …………………………………………..
(ङ) मुखम् – ………………………………………………..
(च) सर्वथा – ………………………………………………..
उत्तराणि:-
(क) स्वकीयम् – स्वकीयं पुस्तकम् आनय।
(ख) सविनोदम् – शिक्षकः सविनोदं छात्रान् पाठयति।
(ग) सक्रिय – छात्राणां सर्वतो विकासाय शिक्षकाः सदैव सक्रियाः भवन्ति।
(घ) प्रदेशस्य – अस्य प्रदेशस्य ख्यातिः दिक्षु प्रसृतास्ति।
(ङ) मुखरम् – स्थानमिदं विहगदलरवेण सततं मुखरं विराजते।
(च) सर्वथा – सत्यरक्षायै सर्वथा यतनीयम्।
6. (अ) अधोलिखितानि पदानि आधृत्य वाक्यानि रचयत–
(क) उपरि –………………………………………………..
(ख) आदानम् –……………………………………………..
(ग) परकीयम् – ………………………………………….
(घ) विषमता – …………………………………………..
(ङ) व्यक्तिगतम् – …………………………………………
(च) आरोहः – …………………………………………..
उत्तराणि:- (क) उपारि – उत्पीटिकायाः उपरि चषकं स्थापय।
(ख) आदानम् – स्तेयवस्तूनाम् आदानं न युक्तम्।
(ग) परकीयम् – परकीयं जीवनं न शोभते साधुजनाय
(घ) विषमता – विषमता प्रस्तरस्य धर्मः।
(ङ) व्यक्तिगतम् – व्यक्तिगतं यत्किञ्चिदपि सदैव गोपयेत् पुरुषः।
(च) आरोहः – सरलो नास्ति नगारोहः।
(आ) अधोलिखितपदानां समानार्थकपदानि पाठात् चित्वा लिखत–
मार्गे अविरतम अध्यापने अवदानम्. यथेष्टम् मनसि
(क) शिक्षणे – ……………………………………
(ख) पथि – ………………………………………
(ग) हृदय – ………………………………………
(घ) इच्छानुसारम् – ……………………………
(ङ) योगदानम् – …………………………………
(च) निरन्तरम् – …………………………………
उत्तराणि:- (क) शिक्षणे – अध्यापने
(ख) पथि – मार्गे
(ग) हृदय – यथेष्टम्
(घ) इच्छानुसारम् – मनसि
(ङ) योगदानम् – अवदानम्
(च) निरन्तरम् – अविरतम्
7. (अ) अधोलिखितानां पदानां लिङ्ग, विभक्ति, वचनं च लिखत–
पदानि – लिङ्गम् विभक्तिः वचनम्
(क) धूलिम् – ………… ………….. …………..
(ख) नाम्नि – ………….. ………….. …………..
(ग) अपरः – ………….. ………….. …………..
(घ) कन्यानाम् – ………….. ………….. …………..
(ङ) सहभागिता – ………….. ………….. …………..
(च) नापितैः – ………….. ………….. …………..
उत्तरापणि:-
पदानि लिङ्गम् विभक्तिः वचनम्
(क) धूलिम् स्त्रीलिङ्गम् द्वितीया एकवचनम्
(ख) नाम्नि नपुंसकलिङ्गम् सप्तमी एकवचनम्
(ग) अपरः पुंलिङ्गम् प्रथमा एकवचनम्
(घ) कन्यानाम् स्त्रीलिङ्गम् षष्ठी बहुवचनम्
(ङ) सहभागिता स्त्रीलिङ्गम् द्वितीया एकवचनम्
(च) नापितैः पुंलिङ्गम् तृतीया बहुवचनम्
(आ) उदाहरणमनुसृत्य निर्देशानुसारं लकारपरिवर्तनं कुरुत–
यथा – सा शिक्षिका अस्ति। (लङ्लकारः) सा शिक्षिका आसीत्।
(क) सा अध्यापने संलग्ना भवति। (लृटलकारः)
(ख) सः त्रयोदशवर्षकल्पः अस्ति। (लङ्लकारः)
(ग) महिलाः तडागात् जलं नयन्ति। (लोट्लकारः)
(घ) वयं प्रतिदिनं पाठं पठामः। (विधिलिङ्ग)
(ङ) यूयं किं विद्यालयं गच्छथ? (लृटलकारः)
(च) ते बालकाः विद्यालयात् गृहं गच्छन्ति।(लङ्लकारः)
उत्तराणि:- (क) सा अध्यापने संलग्ना अभवत्।
(ख) सः त्रयोदशवर्षकप्लः आसीत्।
(ग) महिलाः तडाहात् जलं नयन्तु।
(घ) वयः प्रतिदिनं पाठं पठेम।
(ङ) यूयं किं विद्यालयं गमिष्यथ?
(च) ते बालकाः विद्यालयात् गृहं अगच्छन्।
कक्षा 8 संस्कृत के सभी अध्यायों के एनसीईआरटी समाधान नीचे टेबल से देखें
| पाठ की संख्या | पाठ के नाम |
| पाठ 1 | सुभाषितानि |
| पाठ 2 | बिलस्य वाणी न कदापि मे श्रुता |
| पाठ 3 | डिजीभारतम् |
| पाठ 4 | सदैव पुरतो निधेहि चरणम् |
| पाठ 5 | कण्टकेनैव कण्टकम् |
| पाठ 6 | गृहं शून्यं सुतां विना |
| पाठ 7 | भारतजनताऽहम् |
| पाठ 8 | संसारसागरस्य नायकाः |
| पाठ 9 | सप्तभगिन्यः |
| पाठ 10 | नीतिनवनीतम् |
| पाठ 11 | सावित्री बाई फुले |
| पाठ 12 | कः रक्षति कः रक्षितः |
| पाठ 13 | क्षितौ राजते भारतस्वर्णभूमिः |
| पाठ 14 | आर्यभटः |
| पाठ 15 | प्रहेलिकाः |
छात्रों को संस्कृत कक्षा 8 के लिए एनसीईआरटी समाधान प्राप्त करके काफी खुशी हुई होगी। कक्षा 8 संस्कृत किताब पाठ 11 सावित्री बाई फुले के प्रश्न उत्तर देने का उद्देश्य केवल बेहतर ज्ञान देना है। इसके अलावा आप परीक्षा पॉइंट के एनसीईआरटी के पेज से सभी विषयों के एनसीईआरटी समाधान और हिंदी में एनसीईआरटी की पुस्तकें भी प्राप्त कर सकते हैं।
| कक्षा 8 के सभी विषयों के एनसीईआरटी समाधान | यहां से देखें |
